تأثیر ریزش قیمت دلار بر قیمت مسکن

پیش از این به بررسی تأثیر نتایج انتخابات امریکا بر قیمت مسکن در کشور پرداخته بودیم. در روزهای گذشته با بالا رفتن شانس پیروزی بایدن در انتخابات ایالات متحده امریکا، با ریزش قیمت دلار روبه‌رو شدیم. پس از اعلام نتیجه پایانی این انتخابات مبنی بر پیروزی جو بادین و انتخاب او به عنوان شخص اول امریکا؛ دلار برای نخستین بار در یک ماه گذشته روند نزولی به خود گرفت و به زیر 25000 تومان رسید. 

سایه‌ی انتخابات امریکا بر بازار مسکن

با کاهش قیمت دلار طبیعتا مردم منتظر کاهش قیمت در کالاهایی که به بهانه بالا رفتن نرخ ارز رشد ناگهانی پیدا کرده بودند، شدند. طولی نکشید که ریزش قیمت‌ها هرچند جزیی در برخی کالاهای دیجیتال و همچنین خودرو مشاهده شد اما همچنان بزرگ‌ترین دغدغه معیشتی مردم که همان مسکن است، کاهش قیمتی را از خود بروز نداد. در ادامه این مطلب به بررسی تأثیر ریزش قیمت دلار بر قیمت مسکن و راهکارهای متعادل‌سازی بازار مسکن برای خانوارها خواهیم پرداخت.

میان قیمت دلار و قیمت مسکن چه ارتباطی وجود دارد؟

در طول 50 سال گذشته همواره قیمت دلار و قیمت مسکن با هم یک رابطه یک به یک داشته اند. اگر دلار را 12000 تومان در نظر بگیریم، قیمت آن 200 درصد رشد کرده و این در حالی است که در بازه زمانی مشابه، مسکن تنها 70 درصد رشد قیمتی از خود نشان داده است. پس برای ایجاد تعادل یا باید قیمت مسکن این فاصله قیمتی با دلار را پر کند و یا اینکه با افزایش تولید مسکن و کنترل نسبت عرضه به تقاضا تعادل بازار را شکل داد. 

بر اساس گفت‌وگویی که وزیر راه و شهرسازی اخیرا با خبرنگاران انجام داده است، وی اعتقاد دارد که با کاهش قیمت دلار باید منتظر ریزش قیمت مسکن هم باشیم. به عقیده اسلامی افزایش قیمتی که در ماه‌های گذشته در بازار مسکن مشاهده کردیم ربطی به عرضه و تقاضا نداشته و در ارتباط با افزایش یک شبه و ناگهانی قیمت دلار است. اسلامی معتقد است دلالان بازار مسکن بدون پشتوانه قیمت مسکن را یک شبه بالا بردند و حال انتظار می‌رود همین افراد به دنبال ریزش قیمت دلار، قیمت مسکن را نیز پایین بیاورند. نکته حائز اهمیت در این بحث این است که در بسیاری از کالاها به ویژه مسکن، همیشه شاهد چسبندگی قیمت‌ها بوده‌ایم. اما در حالی که افزایش قیمت‌ها به دنبال رشد قیمت دلار بوده و نه عامل دیگر، چسبندگی در قیمت‌ها توجیه ندارد. از طرفی کاهش قیمت در مسکن به سرعت کاهش قیمت سایر کالاها نخواهد بود و همین‌طور میزان کاهش آن از میزان کاهش قیمت دلار نیز کمتر است.

میانگین قیمت مسکن از توان خانوارها بسیار بالاتر است

در حال حاضر قیمت یک واحد مسکونی 80 متری در تهران 12 برابر سرانه درآمدی خانواده‌های تهرانی است. این اتفاق در حالی است که قیمت مسکن 150 درصد کمتر از قیمت دلار رشد کرده. درحالی‌که مهم‌ترین شاخص تعیین قیمت مسکن، سرانه درآمدی خانوارها است شاهد این هستیم که در حال حاضر خرید مسکن برای بسیاری از خانواده‌ها دور از دسترس است. 

در حال حاضر تنها راه کنترل و متعادل‌سازی بازار مسکن افزایش نرخ ساخت‌وساز است. اکنون نزدیک به 2.6 میلیون واحد مسکونی مازاد وجود دارد ولی این واحدها برای اقشار متوسط و پایین جامعه در دسترس نیست. دولت باید با تولید سالانه یک میلیون واحد مسکونی مخصوص اقشار متوسط و پایین جامعه، تعادل را به بازار مسکن برگرداند. یکی از روش‌های بهبود میزان عرضه مسکن و ایجاد تعادل در بازار، ورد بخش خصوصی به این حوزه است.

کلید کنترل قیمت مسکن در دستان بخش خصوصی

وارد شدن بخش خصوصی به منظور رشد ساخت‌وساز، با بالا بردن توان تامین مسکن به ایجاد تعادل در این بازار کمک شایانی خواهد کرد. در حال حاضر بسیاری از مردم برای حفظ ارزش پولشان دست به خرید طلا، سکه، دلار و خودرو می‌زنند. کشور پر از خودروهایی است که حرکت نمی‌کنند و تنها برای حفظ ارزش پول خریداری شده‌اند. این پول‌ها باید برای ساخت‌وساز وارد مسکن شوند و در اختیار تعاونی و انبوه‌سازان قرار بگیرند.

در حال حاضر، در بین 160 کشور د رجهان از میزان سهولت ساخت‌وساز کشور ما در انتهای جدول قرار دارد. بخش خصوصی هم منابع مالی خوبی دارد و هم دانش فنی، تنها عامل بازدارنده و کاهش رغبت در این بخش سخت‌گجیری‌های نا معقول در راه جواز ساخت‌وساز است. 

انتظار می‌رود دولت با تسهیل فرایندهای ساخت‌وساز و تأمین مصالح دولتی زمینه را برای سازندگان فراهم سازد.