بورس املاک راه‌اندازی می‌شود
وزیر اقتصاد از راه‌اندازی بورس املاک و مسکن برای دستیابی به درآمد ۶۱ هزار میلیارد تومانی از محل املاک دولتی خبر داد. آیا این تصمیم به بازار معاملات املاک و رونق بازار سرمایه کمک می‌کند؟
برخی از املاک دولتی وسعت زیادی دارند به طوری که ممکن است فقط یکی از دارایی‌های دولت قطعه زمین 20 هزار متری در منطقه شهری باشد که ارزش زیادی دارد و فروش آن سخت است. قیمت بالای این دارایی‌ها باعث شده با عدم تقاضا مواجه شوند اما اگر بتوان این املاک را به قطعات کوچک‌تری تبدیل کرد؛ امکان معامله آنها در بورس ایجاد می‌شود.
معاون وزیر اقتصاد با بیان اینکه باید سازوکاری اتخاذ شود تا تفاوت‌های واحدهای سهام مسکن و املاک، حتی بسیار اندک، رفع شود تا قابلیت معامله پیدا کنند، گفت: طراحی این سازوکار با سازمان بورس است اما برای مثال می‌توان با لحاظ و اعمال ضرایبی برای طبقات یک آپارتمان نسبت به قیمت‌گذاری واحدها اقدام کرد. از آنجایی که واحدهای مسکونی در یک مجتمع قیمت یکسانی ندارند، بنابراین راه‌اندازی بورس املاک و مسکن با مشکلاتی در نرخ گذاری مواجه می‌شود.
محمدعلی دهقان دهنوی، معاون وزیر اقتصاد، درباره امکان راه‌اندازی بورس املاک و مسکن اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کالاهای وارد شده به بازار سرمایه، استاندارد و مشابه بودن واحدهای آن کالا است.
وی افزود: سهام شرکتی که وارد بورس می‌شود باید کاملا استاندارد و مشابه با هم باشند و به همین دلیل است که می‌توان یک قیمت بر روی هر سهم گذاشت، اما از آنجایی که واحدهای مسکونی در یک مجتمع قیمت یکسانی ندارند، بنابراین راه‌اندازی بورس املاک و مسکن با مشکلاتی در نرخ‌گذاری مواجه می‌شود. حتی واحدهای مجاور هم در داخل یک مجمتع ممکن است دارای تفاوت‌هایی باشند، بنابراین از نرخ‌پذیری استانداردی در بازار سرمایه برخوردار نیستند و این معضل بورس املاک است.
دهقان دهنوی با بیان اینکه با اعمال تمایزهایی و اجرای ابتکاراتی می‌توان در زمینه راه اندازی بورس املاک اقداماتی انجام داد، گفت: اخیرا به نقل از وزیر اقتصاد اخباری مبنی بر راه‌اندازی بورس املاک و مسکن منتشر شده است و این بستر و روشی برای واگذاری دارایی مازاد دولت و شرکت‌‌های دولتی خواهد بود.
پیش‌بینی بازار بورس بعد از ورود بورس املاک
می توان به طور کلی از مکانیزم بورس برای معاملات مسکن و املاک خوش‌بین بود زیرا این سیاست باعث شفاف‌سازی و گردش معاملات در حوزه املاک می‌شود. بورس مسکن می‌تواند زیر مجموعه بورس کالا قرار بگیرد و به عنوان کالایی دیگر در بازار سرمایه معامله شود.
براساس نظر کارشناسان اقتصادی، در بسیاری از کشور‌هایی که بازار پایه هستند و اقتصاد آنها وابسته به توسعه بازار سرمایه است، تعدد بورس وجود دارد. اما تعدد بورس لزوما مفید نیست، زیرا جامعه‌هایی که بر یک بورس تمرکز داشتند و بورس واحد دارند موفق‌تر عمل نمودند و این موضوع نیاز به آسیب‌شناسی دارد.
در رابطه با بورس مسکن نیز همین موضوع حاکم بوده و از آنجایی که بورس کالا تجربه معاملاتی خوبی از خود به جای گذاشته است، بورس مسکن می‌تواند به عنوان یک تابلو مستقل بورس، زیر مجموعه بورس کالا قرار گیرد.
شاید بهتر باشد به جای تعدد بورس‌ها بر روی تقویت آنها متمرکز شد و به رونق و افزایش عمق معاملات بازار سرمایه کمک کرد، زیرا زمانیکه قدرت بورس بالا رود می‌تواند بستری مناسب برای سرمایه‌گذاران فراهم نماید. به عقیده یک کارشناس اقتصادی مسکن، بهتر است وزیر اقتصاد پیش از راه‌اندازی بورس مسکن؛ خبر یک طرح توجیهی جهت راه‌اندازی بورس مستقل املاک و مسکن را نیز اعلام نماید.
از مزایای ورود بورس مسکن به بورس کالا و انجام معاملات مسکن تحت بورس کالا، می‌توان به شفاف شدن کشف قیمت‌ها، رفع ابهامات و کاهش واسطه‌گری اشاره نمود. علاوه‌بر آن، امکان دسترسی به داده‌های آماری قوی‌تر شده و قدرت پیش‌بینی‌پذیری برای مسکن ایجاد می‌شود. این امر موجب تقویت عرضه و تقاضا بصورت همزمان در مسکن می‌شود. این موضوع خود به انجام معاملات در این حوزه رونق خواهد بخشید.
