استفاده از معاملات ملکی برای پول‌شویی آفت امروز اقتصاد
متأسفانه بازار املاک و مستغلات، جای مناسبی برای پنهان کردن منشأ پول است. چرا که انجام معامله به صورت نقد و پنهان ساختن مالکیت یک ملک کار بسیار آسانی است.
در جریان پرونده‌های فساد مالی، موارد زیادی از پول‌شویی به وسیله‌ی معاملات املاک دیده شده. در غالب این پرونده‌ها متهمان با بزرگ‌نمایی املاک رهن بانک، بدهی‌های خود را صاف می‌کردند و به این ترتیب مبلغ هنگفتی به حساب آن‌ها وارد می‌شد.
از بهمن ماه پرونده‌ی عجیبی در این زمینه باز شده است. در این پرونده که در ادامه فساد بانک سرمایه بود، متهمان با استفاده از شگردهایی توانستند علاوه‌بر بزرگ‌نمایی قیمت و دریافت وام بیشتر، از بانک هم طلبکار شوند. پرونده تخلف ۶۰ میلیاردتومانی «داریوش امان‌کی‌یکانی» گرچه در عدد قابل قیاس با پرونده‌های تخلف مالی در نظام بانکی نیست، اما اتفاقاتی در جریان این پرونده در جلسات دادگاه در حال رونمایی است که مرز‌های تازه‌ای در سازوکار فساد اقتصادی را نشان می‌دهد؛ تا جایی که نماینده دادستان از این پرونده با تعبیر «پرونده مخوف» نام می‌برد.
با توجه به برگزاری پنجمین جلسه دادگاه متهمان این پرونده، در متراژ بر آن شدیم به بررسی این مسئله بپردازیم.
بررسی پرونده فساد 120 میلیاردی
متهمان این پرونده، ۶۵ میلیارد تومان از بانک تسهیلات گرفتند؛ اما آن‌قدر در املاک معرفی شده به بانک گران‌نمایی کردند که ۱۲۰ میلیارد از بانک طلبکار شدند. آن‌ها در ازای طلب خود، املاک مرغوب بانک را تصاحب کردند. کارشناس متخلف، زمین برهوت ۱۷ میلیاردتومانی را ۱۵۳ میلیارد تومان قیمت‌گذاری کرده و متهمان به جای طلب خود چهار میلیارد تومان نقد و ۲۹ میلیارد تومان چک از بانک گرفتند. به گفته دادستان پرونده، دو نفر از متهمان به نام‌های حمیدرضا حاجی‌اسفندیاری و سیدرضا حسینی متواری هستند. در ردیابی‌ها، پول تسهیلات به حساب این دو رفته است و همین دو نفر هستند که بعد از تهاتر‌ها، ملک‌ها به نام آن‌ها خریداری شده.
متخلفان چه‌طور در بازار مسکن پول‌شویی می‌کنند؟
پول‌شویی به این معنی است که پول زیادی که از راه‌های غیر قانونی به دست آمده، به وسیله روش‌های جعلی، قانونی و مشروع جلوه داده شود. فرایند پول‌شویی عموما سه مرحله دارد:
ورود: شامل وارد کردن درآمدهای ناشی از تبهکاری به سیستم مالی
پوشش: شامل تبدیل درآمدهای ناشی از تبهکاری به شکلی دیگر و ساختن لایه‌هایی پیچیده از معاملات مالی برای پنهان کردن اسناد و منشأ پول و مالکیت دارایی‌ها
ادغام: شامل برگرداندن درآمدهای ناشی از تبهکاری به اقتصاد در پوششی مشروع
متأسفانه بازار املاک و مستغلات، جای مناسبی برای پنهان کردن منشأ پول است. چرا که انجام معامله به صورت نقد و پنهان ساختن مالکیت یک ملک کار بسیار آسانی است. این فرایند درمقایسه با روش‌های پول‌شویی دیگر، از پیچیدگی کمتری برخوردار است. فرایند پول‌شویی تنها به انجام معاملات خرید و فروش ملک ختم نمی‌شود. پول‌شویان عموما املاک خود را به مستأجران قلابی اجاره می‌دهند و سپس پول غیر مشروع خود را پنهانی به آن‌ها داده و به عنوان اجاره‌ی ملک از آن‌ها پس می‌گیرند و به این ترتیب آن را تبدیل به پول مشروع می‌کنند.
متأسفانه بازار مسکن یکی از بازارهای با پتانسیل بالا برای سو استفاده و فساد در بخش مالی است که عموما از طریق دریافت تسهیلات گوناگون اعمال می‌شود. چنین اقداماتی سوای ضربه به بدنه‌ی اقتصاد، سلامت بازار مسکن را به خطر انداخته و با خارج کردن منبع مالی از صندوق‌ها، عملا دسترسی به تسهیلات به صورت مشروع برای طلبه‌ی واقعی را دشوار می‌کند.
