شمیرانات یکی از شهرستانهای استان تهران است که در دامنه البرز جنوبی قرار گرفتهاست. این شهرستان از شهر شمیران (شامل منطقه ۱، بخش اعظمی از منطقه ۳ و شرق و شمال منطقه ٢ شهرداری تهران است و از بخشهای لواسانات و رودبار قصران تشکیل میشود. شمیران منطقهای است که در مجاورت تهران و در شمال و شمال شرق آن قرار دارد. در گفتار عامیانه به این منطقه «شمرون» میگویند. شمیران شمالیترین منطقه شهری تهران را تشکیل میدهد. شمیران از نظر تقسیمات کشوری بخشی از تهران بزرگ و شهرستان شمیرانات استان تهران بهشمار میآید ولی گاهی در منابع غیررسمی از آن به عنوان یک منطقه شهری مستقل با نام شهر شمیران یاد میشود. این منطقه در گذشته منطقهای ییلاقی و خوش آب و هوا در شمال تهران بهشمار میرفته است و محل اقامت تابستانی و تفرجگاه پادشاهان قاجار و دودمان پهلوی بودهاست و چندین مجموعه کاخ و اقامتگاه توسط آنان در شمیران ساخته شدهاست. کاخموزه سعدآباد و کاخ نیاوران نمونههایی از این کاخها بهشمار میرود. به علت گسترش تدریجی شهر تهران، شمیران رفته رفته در شهر تهران ادغام شده و تحت نظارت مناطق ۱ و ۳ شهرداری تهران اداره میشود.
شمیران دارای تعداد زیادی محله کوچک و بزرگ میباشد. تعدادی از این محلهها در گذشته به صورت مستقل یک قریه بودهاند. تعدادی دیگر نیز از املاک و باغهای اشراف قاجار بودهاست و به رسم شیوه نامگذاری اماکن در آن عصر، بیشتر دارای پسوند (ـیه) میباشند. برخی از محلههای مشهور شمیران عبارتند از: اقدسیه، آجودانیه، صاحبقرانیه، نیاوران، جماران، جمشیدیه، منظریه، کامرانیه، فرمانیه، اختیاریه، احتشامیه، دروس، قلهک، قیطریه، تجریش، دربند، زعفرانیه، ولنجک، محمودیه، الهیه، پل رومی، امانیه، اوین و درکه.
با بررسی متراژ دسترسی مترو، اتوبوس های خطی، بی آرتی و تاکسی در این منطقه وجود دارد.